Półwysep Helski – atrakcje, miejscowości, plaże
Spis treści:
Półwysep Helski – atrakcyjny początek Polski
Półwysep Helski nazywany również Mierzeja Helska to miejsce wyjątkowe. Mieszkańcy Półwyspu Helskiego nazywają ten teren początkiem Polski i zdecydowanie bardzo nie lubią jak ktoś mówi, że jest to koniec Polski (o czym przekonałam się osobiście). Co jest takiego atrakcyjnego i wyjątkowego w tym regionie Polski? Zapraszam do artykułu.
Mierzeja Helska = Półwysep Helski
Półwysep Helski to zdecydowanie jeden z najciekawszych miejsc polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego. Półwysep powinien być nazywany fachowo Mierzeją Helską, jednak przyjęła się nazwa półwyspu dlatego będę używać tej nazwy zamiennie. Mierzeja Helska to wąska o długości 35 kilometrów mierzeja, którą ukształtował płynący od wschodu wzdłuż wybrzeża prąd morski niosący piasek z dna.
Mierzeja wyglądem przypomina piaszczystą kosę, bo taki ma właśnie kształt, odbiega od wybrzeża i wbija się w głąb Morza Bałtyckiego. W ten sposób oddziela wzburzony Bałtyk od Zatoki Gdańskiej oraz cichej i spokojnej Zatoki Puckiej.
Warto wiedzieć, że cały Półwysep Helski należy do Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, który założono w 1978 roku żeby chronić to wyjątkowe miejsce w Polsce. Mierzeja jest najwęższa jest u nasady (w okolicy Władysławowa) ma tam tylko około 100 metrów szerokości. Natomiast jego szerokość w okolicy Helu to około 3 kilometry.
Przez cały Półwysep Helski poprowadzona została linia kolejowa i droga, przy której biegnie ścieżka rowerowa. Turyści odpoczywający na Mierzei mogą korzystać z pięknych, szerokich i niezatłoczonych plaż nad morzem lub z plaż położonych nad Zatoką Pucką. Dodatkowo nad Zatoką znajduje się kilka campingów specjalizujących się w obsłudze windsurferów i kitesurferów ponieważ panują tu doskonałe warunki do surfowania.
Krótka historia Mierzei Helskiej
Co ciekawe, znaleziono ślady po prymitywnym przemyśle wskazujące, że Mierzeja była już zamieszkana już w mezolicie. Natomiast w XVII wieku na terenie Półwyspu znajdowało się pięć wsi (tereny te znajdowały się w Polsce). Podczas I rozbioru Polski w 1772 roku część Mierzei – od obecnego Władysławowa po Jastarnię, znalazły się w Królestwie Prus. Pozostała część – Hel oraz Bór (część Jastarni), pozostała w granicach Polski aż do II rozbioru. Natomiast w latach 1807–1815 wchodziła w skład Wolnego Miasta Gdańsk.
W 1904 roku rozpoczął się rozwój turystyki we wsi (wówczas) Hel. W 1920 roku Mierzeja Helska ponownie trafiła do Polski. Rozwój kolei sprawił, że nastąpił szybki rozwój turystyki w tym regionie. Następnie w 1930 roku ze względu na strategiczne znaczenie Półwyspu wybudowano umocnienia na Helu. Równocześnie rozpoczęto budowę portu wojennego w Helu, który stał się główną siedzibą polskiej marynarki wojennej.
Od 1 IX 1939 do 2 X 1939 roku trwała obrona Helu. Następnie w latach 1944–1945 Półwysep był intensywnie fortyfikowany przez armię niemiecką. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku Mierzeja ponownie znalazła się w Polsce w województwie gdańskim.
Półwysep Helski miasta i ich atrakcje turystyczne
Władysławowo, Chałupy, Kuźnica, Jastarnia, Jurata oraz Hel. Zdecydowanie każde z tych miejsc jest ciekawe i każde z nich – chcąc lub nie chcąc – odwiedzimy, jeśli chcemy zwiedzić Mierzeję od Władysławowa po Hel.
Władysławowo
Władysławowo leży u „nasady” Półwyspu Helskiego, około 48 km od Gdyni oraz około 33 km od Helu.Turyści wybierają to miasto dla klimatu z dużym nasłonecznieniem oraz bogatym w jod powietrzem, piaszczystej oraz szerokiej plaży. Co więcej płytka Zatoka Pucka i wiatry sprzyjają miłośnikom windsurfingu i kitesurfingu, są tutaj najlepsze warunki w Polsce do ich uprawiania. Władysławowo to także idealna baza wypadowa, warto zwiedzić Półwysep Helski, odwiedzić Trójmiasto, czy inne kurorty w pobliżu miasta.
Zdecydowanie większość z Was zgodzi się ze mną, że główną atrakcją „Władka” jest władysławowska plaża. Miasto oferuje miłośnikom odpoczynku na wybrzeżu aż 23 kilometrów pięknej plaży. Niedaleko Władysławowa znajduje się przylądek Rozewie, polecam tam zobaczyć latarnię morską w Rozewiu.
Chałupy..Welcome To
Chałupy to stara, kaszubska miejscowość wypoczynkowa leżąca pomiędzy miejscowościami Władysławowo i Kuźnica. Na zatoce przez większą część lata panują bardzo dobre warunki do uprawiania windsurfingu i kitesurfingu. Znajdziemy tam kilka campingów specjalizujących się w obsłudze windsurferów. Znajduje się w Chałupach również niewielka przystań przy której można wypożyczyć rowery oraz zjeść całkiem niezłą rybę.
Chałupy to przede wszystkim plaża i kąpiele morskie oraz słoneczne. Tuż obok ulicy Bosmańskiej, w wakcje funkcjonuje strzeżone kąpielisko. Niedaleko Chałup znajduje się też plaża nudystów rozsławiona przez Zbigniewa Wodeckiego piosenką „Chałupy Welcome To”.
W 1922 r. wybudowano, przebiegającą przez Chałupy, linię kolejową łączącą Władysławowo z Helem. Następnie wieś rybacka zaczęła przekształcać się w popularne nadmorskie kąpielisko. Co ciekawe od 1975 roku Chałupy znajdują się w obrębie Władysławowa i są jego najbardziej oddaloną na wschód dzielnicą.
Plaża naturystów w Chałupach
Zdecydowanie najpopularniejszą oraz najstarszą plażą dla naturystów w Polsce jest plaża w Chałupach. Plaża powstała w latach 60 tych XX wieku, rozciąga się ona na długości 3-4 km. Leży ona mniej więcej w połowie drogi z Chałup do Kuźnicy. O początku plaży nudystów informuje znak. Dodam tylko, że plaża jest pięknie położona. Na całej jej długości na wydmie rośnie sosnowy las, będący naturalnym „parawanem”.
Kuźnica
Kuźnica to stara, kaszubska miejscowość rybacka, która stosunkowo niedawno stała się letniskiem. Miejscowość leży praktycznie na środku Półwyspu Helskiego. Leży ona około 12 km od Władysławowa oraz 20 km od miasta Hel, pomiędzy miejscowościami Chałupy oraz Jastarnia. Port i przystań w Kuźnicy są doskonałą bazą dla amatorów sportów wodnych.
Co ciekawe, w XIX wieku mieszkało tu najwięcej osób na całej Mierzei Helskiej. Mierzeja Helska w okolicy Kuźnicy jest najwęższa, dlatego też do morskiej plaży jest blisko z każdego miejsca. Pomimo turystyki Kuźnica to wciąż ważny ośrodek rybacki z portem i przystanią w Kuźnicy.
Kuźnica ciekawostki
Zgodnie ze stara tradycją, w czerwcu odbywa się pielgrzymka rybaków łodziami do kościoła pod wezwaniem Św. Piotr i Pawła w Pucku.
Kolejną ciekawostką jest Ryf Mew lub Rybitwia Mielizna. Jest to wąska mielizna przecinająca Zatokę Pucką, która ciągnie się od Kuźnicy aż do Rewy. Mielizna ta powstała na skutek nanoszenia piasku przez prąd morski. O tą mieliznę spierają się miłośnicy przyrody (że, to ostoja ptactwa oraz fok) z miłośnikami sportów wodnych (zatoka to doskonałe miejsce dla sportów wodnych).
Jastarnia
Jastarnia to miejscowość turystyczna położona na środku Półwyspu Helskiego pomiędzy miejscowościami Władysławowo i Hel. Z portu w Jastarni popłyniemy statkiem lub promem do Gdyni i Sopotu. Co więcej w Jastarni znajduje się niewielkie lotnisko, w sezonie wakacyjnym organizowane są loty widokowe.
W Jastarni cały czas silne są wpływy kaszubskie. Przykładowo nazwy ulic podawane są w 2 językach, po kaszubsku oraz po polsku. Z zabytków kaszubskiej kultury rybackiej zobaczyć w Jastarni możemy: Chatę Rybacką oraz prywatne Muzeum Pod Strzechą. W Jastarni funkcjonuje również Skansen Fortyfikacji z bunkrami (o czym poniżej). W mieście znajduje się również latarnia morska. Co ciekawe to najniższa latarnia w Polsce, ma ona zaledwie 17 metrów wysokości i niestety nie ma możliwości zwiedzania jej.
Jednak tym co zainteresuje miłośników historii (w tym mnie ) są warte obejrzenia bunkry. Bunkry w Jastarni udostępnione są do zwiedzania. Polecam zobaczyć 4 żelbetonowe schrony bojowe: Schron Sabała – Ośrodek Oporu Chłapowo, Ciężki Schron Bojowy „Sęp”, Ciężki Schron Bojowy „Sokół” i Ciężki Schron Bojowy „Saragossa”.
Jurata
Jurata i Hel to miejsca dla mnie wyjątkowe. Bardzo często spędzałam zarówno w Juracie jak i na Helu z rodzicami wakacje. Jurata to przedwojenny kurort, miejscowość letniskowa na środku Półwyspu Helskiego, pomiędzy Jastarnią a miastem Hel. Miejscowość położona jest w sosnowym lesie i panuje tutaj wyjątkowy uzdrowiskowy mikroklimat. Szczególną atrakcją Juraty jest molo spacerowe, z którego podziwiać można Zatokę Pucką oraz deptak (ulica Międymorze), łączący Morze Bałtyckie z Zatoką Pucką.
W okresie międzywojennym Jurata była najbardziej luksusowym polskim kurortem wypoczynkowym. Najbardziej znany był wówczas luksusowy hotel Lido. Hotel ten odwiedzali m.in.: Eugeniusz Bodo, Wojciech Kossak, Jan Kiepura oraz generał Sikorski. Prywatne letnie rezydencje miały i mają w Juracie arystokracja, znani politycy w tym Prezydent Rzeczypospolitej. Do dziś zachowało się dużo ówczesnych rezydencji, pensjonatów oraz hoteli. Dodatkowo w ciągu ostatnich lat pobudowano wiele ekskluzywnych oraz komfortowych ośrodków wczasowych, pensjonatów oraz hoteli.
Hel
Hel to stare, typowo kaszubskie miasto portowe, położona na „szczycie” Półwyspu Helskiego. Z portu w Helu pływa regularnie Tramwaj wodny do Gdyni, Gdańska oraz Sopotu. Co więcej w Helu mieści się Muzeum Rybołówstwa, gdzie można wspiąć się na wieżę widokową i można podziwiać panoramę miasta, Muzeum Obrony Wybrzeża oraz słynne helskie fokarium. Więcej o Fokarium w Helu oraz wsparcia Stacji Morskiej i cennik wstępu tutaj
Ciekawą atrakcją jest również latarnia morska, udostępniona do zwiedzania. Widok ze szczytu latarni wynagrodzi trud wspaniałym widokiem na Bałtyk oraz Półwysep Helski.
Port wojenny Hel
Port wojenny w Helu leży w południowej części Mierzei Helskiej, po zachodniej stronie cypla mierzei, przy wschodnim wybrzeżu Zatoki Puckiej.
W 1931 roku rozpoczęto budowę portu wojennego. Do 1939 roku zbudowano basen o wymiarach 400 × 300 m z nabrzeżem obsługowym o szerokości 45 m. Natomiast wokół portu powstała infrastruktura portowa na potrzeby bazy morskiej. Co ciekawe w odległości około 1,5 km od portu w kierunku północnym zbudowano podziemną elektrownię. Także na północ od portu w pobliskim lesie powstały schrony amunicyjne, minowe oraz torpedowe. Natomiast dalej na zachód od schronów wybudowano podziemne zbiorniki paliwa, połączone z wybrzeżem portu za pomocą rurociągu.
Po II wojnie światowej port został zmodernizowany. Na nabrzeżu portowym umieszczono kuter pościgowy „ORP Batory”, ten na którym w nocy z 1 na 2 X 1939 roku 16 obrońców Helu przełamało potrójną blokadę okrętów niemieckich. Kuter jest obecnie najstarszym zachowanym polskim okrętem. Tuż za portem znajduje się wrak zwodowanego w 1951 roku w ZSRR niszczyciela „Skoryj”.
Mierzeja Helska noclegi
Booking.com
Półwysep Helski kamery
Jastarnia – widok na Molo i Zatokę Pucką
Kuźnica – panorama na Zatokę Pucką
Półwysep Helski mapa
Podsumowując, Półwysep Helski jest to miejsce wyjątkowe nie tylko dla mnie. Znajdziemy tu piękne szerokie plaże, dużo lasów sosnowych, ścieżek rowerowych i historii, która jest namacalna w każdym miejscu na Mierzei. Cała Mierzeja to miejsce, z bogatą historią szczególnie tą związaną z II wojną światową.
Polecany artykuł:
Mierzeja Wiślana – https://balkanskie-klimaty.pl/polska/mierzeja-wislana-bursztynowe-wybrzeze-polski/