TOP 16 – miasta w Polsce warte odwiedzenia
TOP 16 – małych miast i miasteczek to zestawienie szesnastu moim zdaniem miejsc wartych uwagi w Polsce. Polska posiada bogatą i burzliwą historię, z licznymi perełkami architektonicznymi. Jednak nasz kraj często jest pomijany przez podróżników, co moim zdaniem jest bardzo niesłuszne. Oprócz najpopularniejszych miast takich jak: stolica Polski- Warszawa, Kraków, Wrocław czy Gdańsk, mamy w Polsce niezwykle urocze miejsca i małe miasteczka, które są warte naszego czasu.
Spis treści:
TOP 16 miasta w Polsce warte odwiedzenia
Kopalnia Soli Wieliczka
Kopalnia Soli Wieliczka to miejsce wyjątkowe oraz bardzo dobrze ukryte pod ziemią w Wieliczce. Warto wiedzieć, że miasto Wieliczka rozwijało się od XIII wieku jako ośrodek wydobywczy. Natomiast obecnie pełni funkcję głównie turystyczną za sprawą Kopalnia Soli Wieliczka oraz sypialnianą aglomeracji krakowskiej. Wieliczka leży na południowy wschód od Krakowa. Co ciekawe to Rynek Górny w Wieliczce oddalony jest od Rynku Głównego w Krakowie o 13 kilometrów w linii prostej.
Kopalnia Soli Wieliczka historia
Pierwsze odkryte ślady warzelnictwa w Wieliczce pochodzą z IX wieku. Budowano wtedy pierwsze warzelnie soli, czerpiące solankę ze źródeł. Co więcej, prawdopodobnie pierwszymi osadnikami tych ziem była ludność celtycka. W późniejszych latach pojawiła się tu ludność słowiańska. Ponadto znaczenie osady górniczej wzrosło po przeniesieniu stolicy Polski z Gniezna do Krakowa przez Kazimierza Odnowiciela. Warzelnie soli przynosiły spore dochody, których książę potrzebował na utrzymywanie dworu oraz na odbudowę zniszczonego kraju. Za czasów Władysława Jagiełły nastąpił rozwój terytorialny Wieliczki. W okresie ostatnich Jagiellonów następował dalszy rozwój miasta. U szczytu potęgi gospodarczej Wieliczka była największym miastem przemysłowym w kraju. W 1992 roku w Wieliczce nastąpiła katastrofa górnicza. Wyciek wody spowodował zapadnięcie się torowiska oraz pęknięcie murów klasztoru Franciszkanów. W 1976 roku Kopalnia Soli Wieliczka wpisano do krajowego rejestru zabytków. Natomiast w 1978 roku Kopalnię wpisano Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego. Kopalnia Soli Wieliczka bilety kupisz tutaj
Chochołów
Chochołów to malutkie miasteczko z nieco ponad tysiącem mieszkańców. Jednak Chochołów to prawdziwa perełka dla miłośników historii, ponieważ praktycznie cała zabudowa składa się z XIX-wiecznych zabytkowych drewnianych domków zbudowanych przez górali. Położone w dolinie Czarnego Dunajca czy zimą czy latem oferują ogrom atrakcji w tym wspaniałe szlaki turystyczne. Co ciekawe do miejscowej tradycji należy mycie ich z zewnątrz wodą z mydłem dwa razy do roku, na Wielkanoc i Boże Ciało. Bynajmniej z Chochołowa pochodzi również skoczek narciarski Robert Mateja.
Chochołowskie termy
Chochołowskie termy to jedna z większych atrakcji Chochołowa, oprócz góralskiej zabudowy.
W skład strefy basenowej wchodzą: basen pływacki, sauny, grota solna, baseny rekreacyjne i jacuzzi ( w tym solankowe). Chochołowskie termy bilety
Sandomierz
Sandomierz to miasto położone nad Wisłą, na siedmiu wzgórzach, często nazywane czasem „małym Rzymem”. Przez miasto przebiegają następujące szlaki turystyczne: cysterski, św. Jakuba, Via Jagiellonica, Architektury Drewnianej oraz Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo. W czasach panowania Bolesława Chrobrego miasto Sandomierz pełniło ważną funkcję. W średniowiecznej Polsce obok Wrocławia oraz Krakowa zostało zaliczone przez Galla Anonima do 3 głównych siedzib Królestwa Polskiego.
Serial Ojciec Mateusz (Ojciec Mateusz jest popularnym serialem od 2008 roku w TVP 1) oraz liczne akcje promocyjne spowodowały nagły wzrost zainteresowania Sandomierzem.
Sandomierz atrakcje
Collegium Gostomianum ze swoją siedzibą przy ul. Długosza 7, to jedna z najstarszych szkół średnich w Polsce. Najstarsze skrzydło wybudowano w 1602 roku. Pierwotne było tu kolegium jezuickie, funkcjonowało do 1773 roku. Od tego czasu działo jako szkoła świecka.
Zamek królewski z XIV wieku, zniszczono podczas potopu szwedzkiego w 1656 roku, zachowane zostało skrzydło zachodnie.
Brama Opatowska to gotycka brama wjazdowa do Sandomierza z drugiej połowy XIV wieku, przebudowana w XVI wieku. Ufundował ją sam król Kazimierz Wielki. Warto wiedzieć, że do Sandomierza prowadziły 4 bramy w murach obronnych: Opatowska, Zawichojska, Lubelska, Krakowska oraz dwie furty (w tym zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym).
Dworek Cypriana Strużynskiego to zespół dworski przy ul. Zawichojskiej 2, który powstał w 1861 roku decyzją ówczesnych właścicieli tejże nieruchomości, to jest Matyldy oraz Cypriana Strużynskich.
Mansjonaria tzw. „Dom Długosza” z lat 1476, przy ul. Długosza 9, to budynek wzniesiony z fundacji Jana Długosza w 1476 roku. Obecnie mieści się w nim Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu.
Lębork
Lębork to miasteczko w województwie pomorskim, na drodze do kurortu Łeba. Warte zobaczenia są mury miejskie wraz z wieżami, kościół pw. św. Jakuba Apostoła, miejski ratusz oraz budynek sądu (dawny zamek krzyżacki). Pierwsze ślady bytności ludzi w okolicy Lęborka pochodzą z dziewiątego tysiąclecia p.n.e. Założycielami miasta byli Krzyżacy. Około 1123 roku ziemia lęborska została schrystianizowana. Pomimo, że Lębork zniszczono po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną w 1945 roku to część zabytków ocalała lub została odbudowana.
Zamek Krzyżacki
Zamek Krzyżacki w Lęborku wybudowali Krzyżacy w stylu gotyckim około połowy XIV wieku. Warto wiedzieć, że zamek wielokrotnie przebudowywano w XVI-XX wieku. Z pierwotnego wyglądu budowli zachował się gotycki szczyt wschodni, część piwnic, strzelnice, młyn zbożowy zamku oraz fragment muru.
Kościół św. Jakuba Apostoła w Lęborku
Kościół św. Jakuba Apostoła w Lęborku wzniesiono pierwotnie jako kościół obronny. Przyjmuje się, że budowa zakończyła się w 1345 roku, jednak nie ma potwierdzenia tego faktu w wiarygodnych źródłach. Dlatego też przyjęto, że świątynia powstała na przełomie XIV oraz XV wieku.
10.03. 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej na plebanii kościoła zamordowali stających w obronie kobiet księży: Roberta Königa oraz Franciszka Szynkowskiego i rodzinę drugiego z nich.
Sanok
Sanok, Królewskie Wolne Miasto Sanok to miasto w województwie podkarpackim leżące nad rzeką San. Co ciekawe powiat sanocki wraz z powiatem krośnieńskim jest jednym z najstarszych ośrodków górnictwa naftowego na świecie. Rafineria oraz kopalnie ropy naftowej istniały na tych terenach już przed rokiem 1884. Sanok został założony około X/XI wieku. Natomiast najstarsza wzmianka o grodzie w Sanoku pochodzi z roku 1150. Po tym okresie przez następne kilkadziesiąt lat Sanok znajdował się pod opieką Korony węgierskiej oraz urzędujących tu starostów węgierskich.
Sanok atrakcje
Sanok posiada wiele zabytków. Moją uwagę przykuły:
- Zamek Królewski w Sanoku
Zamek Królewski w Sanoku sięga swoją historią średniowiecza, obecnie jest siedzibą Muzeum Historycznego w Sanoku, mieszczącego się przy ulicy Zamkowej. Warto wiedzieć, że w drugiej połowie XVII wieku Zamek należał do starostwa sanockiego.
- Kościół i klasztor Franciszkanów w Sanoku
Klasztor umiejscowiony jest w sanockiej dzielnicy Śródmieście w Sanoku przy ulicy Franciszkańskiej 7. Klasztor oraz kościół franciszkański w Sanoku założono 27 lutego 1377 roku na mocy przywileju wydanego przez księcia Władysława Opolczyka.
- Ramerówka
Ramerówka to budynek przy ul. Grzegorza z Sanoka 2 w Sanoku, zwyczajowo nazywany Ramerówka bądź sanockie Arkady. Budynek położony jest przy ulicy Grzegorza z Sanoka 2. Pierwotnie stanowił prywatną kamienicę żydowskiej rodziny Ramerów.
- Ratusz w Sanoku
Ratusz przy ul. Rynek 16 w Sanoku, pierwotnie istniejący na tym miejscu ratusz sanocki był położony w miejscu pomiędzy obecnymi budynkami, niestety spłonął w 1680 roku. Natomiast nowy murowany ratusz powstał na przełomie XIX oraz XX wieku.
Reszel
Reszel to miasto w województwie warmińsko-mazurskim, nad rzeką Sajną. Po bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku Reszel przeszedł pod panowanie Władysława Jagiełły. Po pierwszym rozbiorze Polski, Reszel dostał się pod panowanie pruskie. Zamek Reszel przekształcono w więzienie oraz magazyn zboża i spirytusu. Natomiast w latach 1806 oraz 1807 dwa kolejne pożary mocno zniszczyły miasto. Prawie całe miasto Reszel spłonęło, ocalał m.in. kościół gimnazjalny, jeden z budynków kolegium, wikarówka oraz zamek. Aby odbudować miasto rozebrano część murów obronnych. Pomieszczenia w skrzydle południowym zamku przekształcono w zbór. W 1816 r. ukończono budowę ratusza. Kolejne lata to powolny upadek znaczenia miasta Reszel, spowodowany m.in. pożarami w 1841 oraz 1917 roku. W 1914 r. miasto zajęli Rosjanie, a w 1917 spłonęła część kamieniczek przy rynku.
Zamek Reszel
Pierwsza krzyżacka strażnica stanęła w tym miejscu już w 1241 roku. Jednak budowę zamku murowanego rozpoczęto dopiero ponad sto lat później, czyli około 1340 roku. Natomiast około 1505 roku z inicjatywy biskupa Łukasza Watzenrode rozpoczęto wznoszenie nowych murów. Fortyfikacje były już przystosowane do użycia broni palnej.
Co ciekawe, w tym okresie częstym gościem był w Reszel- Mikołaj Kopernik – siostrzeniec biskupa, jego sekretarz oraz osobisty lekarz. Zamek Reszel, który stracił już znaczenie militarne, przekształcono we wspaniałą rezydencję myśliwską a obecnie we wspaniały hotel
Biecz
Biecz to miasto leżące w województwie małopolskim, nad rzeką Ropą. Nie było by w nim nic nadzwyczajnego gdyby nie fakt, iż jest nazywane polskim Carcassonne. Ze względu na swoją bogatą historię, często jest również nazywane „perłą Podkarpacia” oraz „małym Krakowem”. Warto wiedzieć, że Biecz był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. Poza tym do połowy XVI wieku Biecz był jednym z największych w Polsce. Przeżywał rozkwit w XIV i XV wieku dzięki posiadaniu statusu miasta królewskiego. Niestety od XVII wieku zaczął podupadać. Obecnie jest niewielkim turystycznym miasteczkiem o malowniczym położeniu z licznymi zabytkami.
Jelenia Góra
Jelenia Góra to stolica Karkonoszy. Ponadto to jedno z moich ulubionych miejsc, do którego wracam z ogromnym sentymentem. Prawdopodobnie na terenie miasta Jelenia Góra istniał nieznany z nazwy słowiański gród, którego założenie polska tradycja przypisuje Bolesławowi III Krzywoustemu w latach 1108–1112. Pod panowaniem książąt jaworsko-świdnickich miasto Jelnia Góra prężnie się rozwijało. W 1299 roku powstał młyn, w powstała 1311 roku karczma, natomiast w 1361 roku piwiarnia. Poza tym w okolicy rozwijało się górnictwo rud żelaza i hutnictwo szkła. W 1392 roku Jelenia Góra przeszła pod panowanie czeskie. W czasie II wojny światowej miasto Jelenia Góra nie doznało praktycznie żadnych zniszczeń, co więcej zostało przejęte przez wojska radzieckie dopiero po kapitulacji Niemiec. Jelenia Góra jest to idealne miejsce do eksploracji Karkonoszy w tym Karpacza i Szklarskiej Poręby oraz całej kotliny jeleniogórskiej.
Złotoryja
Złotoryja to miasto leżące w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, nad rzeką Kaczawą. Warto wiedzieć, że w średniowieczu był to ośrodek wydobycia złota, następnie bazaltu, a w okolicznych miejscowościach do połowy XX wieku miedzi. Natomiast do najciekawszych atrakcji Złotoryi należą: starówka z zabytkowymi kamieniczkami, Baszta Kowalska, mury obronne, Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, Kościół św. Jadwigi, Kościół św. Mikołaja (poprzednio św. Krzyża), Fontanna Delfina, Fontanna Górników, Kopalnia Złota „Aurelia”, Muzeum Złota oraz Rezerwat przyrody Wilcza Góra.
Rydzyna
Rydzyna to urocze, ale urocze miasto w województwie wielkopolskim. Poza tym, Rydzyna jest często nazywana „Perłą polskiego baroku” ze względu na kilka barokowych pałaców oraz budowli, które otaczają ulice miasta. Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z 1403 roku.
Zamek Rydzyna
Zamek Rydzyna jest jednym z najwybitniejszych oraz najlepiej zachowanych zespołów urbanistycznych tego typu w Polsce. Ponadto tworzy on kompozycję przestrzenną kilku powiązanych ze sobą budowli ukształtowanych w XVII oraz XVIII wieku, kiedy to Rydzyna była ośrodkiem, do którego przyjeżdżały postacie znane oraz zasłużone dla historii i kultury polskiej. Zamek Rydzyna to barokowa rezydencja Leszczyńskich, którą wzniesiono w latach 1682–1695 na miejscu zamku z XV wieku.
Jarosław
Jarosław to gospodarz 2 największych targów w Europie w XVI i XVII wieku, który gościł ówczesnych biznesmenów z całego świata. Obecnie największą atrakcją Jarosławia (województwo podkarpackie) są podziemne piwnice oraz magazyny. Wiele z ekstrawaganckiej przeszłości Jarosławia przeminęło, jednak imponujące kamienice pozostają do dziś, jako pamiątka minionych czasów. Polecam zobaczyć kamienicę Orsetti, w którym znajduje się muzeum w całości poświęcone Jarosławowi.
Chełmno
Nazwa miasta Chełmno pochodzi od staropolskiego słowa „chełm”. Chełmno to miasto położone na 9 wzgórzach w pobliżu Wisły, co więcej było jednym z najlepiej rozwiniętych miast w okresie panowania państwa krzyżackiego.
Chełmno to małe miasteczko z doskonale zachowanym średniowiecznym centrum, z pięknym renesansowym ratuszem w sercu rynku oraz 5 zadziwiającymi gotyckimi kościołami. Co więcej, prawdopodobnie w jednym z tych kościołów mogły kiedyś znajdować się relikwie św. Walentego. Dlatego też miejscowi oraz turyści czasami nazywają Chełmno- „miastem miłości”. Co więcej, liczne „ławki zakochanych” wokół miasta, są odzwierciedleniem tego przekonania.
Kazimierz Dolny
Położony nad Wisłą, Kazimierz Dolny był kiedyś ważnym miastem dla handlu zbożem w regionie. Natomiast obecnie Kazimierz Dolny jest uważany za jedno z najlepiej zachowanych historycznych miast w Polsce.
Dzięki bogatej scenie artystycznej to małe miasteczko od XIX wieku przyciąga artystów z całego świata. Wokół ulic Kazimierza można znaleźć niemal wszystkie galerie sztuki oraz rzeźby. W mieście znajduje się kilka znanych budowli, takich jak kościół parafialny św. Bartłomieja i Jana Chrzciciela, pozostałości zamku w Kazimierzu Dolnym, kościół św. Anny oraz wiele zabytkowych spichlerzy.
Początki osady sięgają XI wieku. Na jednym ze wzgórz istniała osada zwana Wietrzną Górą, która należała do zakonu Benedyktynów. Natomiast założenie miasta Kazimierz Dolny oraz budowę zamku obronnego przypisuje się Kazimierzowi III Wielkiemu. Niestety złoty wiek Kazimierza skończył się w lutym 1656 roku wraz ze spaleniem miasta oraz zamku przez wojska króla szwedzkiego Karola Gustawa.
Tykocin
Tykocin to miasto w województwie podlaskim oraz ulubiony przystanek wśród polskich królów oraz litewskich książąt. Co ciekawe, Tykocin mieścił kiedyś około 36 tawern piwnych, 15 knajp z wódką oraz 10 karczm z miodem pitnym! Miasteczko Tykocin leżące nad Narwią, to jedna z najstarszych osad, w której znajduje się ponad sto zabytkowych budowli, w tym m.in. Zamek w Tykocinie, barokowy kościół Świętej Trójcy oraz cmentarz żydowski – jeden z najstarszych w Polsce oraz barokowa synagoga w Tykocinie – jedna z najlepiej zachowanych w Polsce oraz główna atrakcja turystyczna. Ponadto w Tykocinie znajduje się ponad 100 obiektów zabytkowych. Najstarszy z nich to zespół urbanistyczny historycznego Podlasia z zachowanym układem charakterystycznym dla miasteczka żydowskiego.
Mikołajki
Mikołajki to miasto w województwie warmińsko-mazurskim, leżące w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorami: Tałty oraz Jeziorem Mikołajskim. Położenie miasteczka nad atrakcyjnymi jeziorami stworzyło tu żeglarską stolicę Polski. Nazwa miejscowości pochodzi od patrona kościoła św. Mikołaja. Pierwsza wzmianka o Mikołajkach pochodzi z 1444 roku. W części Mikołajek po zachodniej stronie Jeziora Mikołajskiego w czasie II wojny światowej znajdowała się placówka Abwehery. Placówka ta od 1940 roku zbierała informacje na temat ZSRR, a po przeniesieniu kwatery głównej Hitlera do lasu koło Kętrzyna przekazywała je bezpośrednio do Wilczego Szańca.
Warto wiedzieć, że działający w Mikołajkach ośrodek radiologiczny po katastrofie elektrowni w Czarnobylu jako pierwszy w Polsce odkrył napływ skażonych mas powietrza znad Czarnobyla.
Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno
Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno to rezerwat położony na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego, około 5 km na wschód od centrum Mikołajek. Co więcej, obszar ten uznano za „teren ochronny” w 1947 roku. Wcześniej Jezioro Łuknajno zostało objęte ochroną 24 lipca 1937 r. przez III Rzeszę.
Warto wiedzieć, że Łuknajno to położone na wysokości 115 m n.p.m. jezioro, rozlane na powierzchni około 680 ha, połączone wąskim kanałem z jeziorem Śniardwy. Bynajmniej brzegi jeziora przeważnie są płaskie, otoczone są szerokim pasem szuwarów. Natomiast Rezerwat przyrody Jeziora Łuknajno utworzono celem zachowania jednej z największych w Europie kolonii łabędzia niemego.
Malbork
Malbork jest siedzibą jednej z największych fortyfikacji na świecie. Co więcej, Malbork, jest jednym z najbardziej malowniczych miasteczek w Polsce. Natomiast w latach 1309–1457 Malbork był siedzibą wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego oraz był stolicą państwa zakonnego.
Zamek Malbork
Zamek w Malborku Ordensburg Marienburg to zamek wzniesiony przez Krzyżaków, na prawym brzegu rzeki Nogat, który powstawał od 1280 roku do połowy XV wieku. Warto wiedzieć, że w latach 1457–1772 zamek w Malborku był rezydencją królów Polski.
Reasumując, polskie miasta i miasteczka mają wiele do zaoferowania. Na pewno wystarczy nieco zboczyć z utartych szlaków a odnajdziemy prawdziwe “perełki” architektoniczne.
Polecany artykuł:
Półwysep helski – https://balkanskie-klimaty.pl/polska/polwysep-helski-atrakcje-miejscowosci-plaze/