Jezioro Szkoderskie – atrakcje

Jezioro Szkoderskie Skadarsko Jezero to największe z  wszystkich jezior znajdujących się na całych Bałkanach. Na Jeziorze znajduje się granica Albanii i Czarnogóry, jest to także raj dla turystów i ptaków.

Jezioro Szkoderskie – krótka historia

Jezioro Szkoderskie było popularne już w czasach bardzo odległych. Swoje osady zakładali wokół jeziora Ilirowie, Rzymianie i ostatecznie Słowianie. Niedostępność tych terenów w średniowieczu spowodowała, że zbudowano tu wiele świątyń. Co ciekawe, w klasztorach Beška i Starčevo powstały manuskrypty w języku cerkiewno-słowiańskim, które świadczą o bardzo wysokim poziomie kulturowym państwa.

Dodatkowo w okolicy powstawał się gród Szkodra. W XV w. Ivan I Crnojević bronił  zamków w Žabljaku oraz w Rijcece Crnojevićkiej przed najazdami Turków. Jednak po wielu latach stawiania oporu został zmuszony do przeniesienia swojej siedziby w góry i był początek roli Cetyni.

Panowanie tureckie na tym terenie doprowadziło do zatrzymania jego rozwoju, jednak w pewnym stopniu pozwoliło także to zachować swój dawny wygląd oraz dzikość. Co więcej, przyrodnicy zainteresowali się Jeziorem Szkoderskim dopiero w  wieku XIX. W roku 1890 nad Jezioro dotarła ekspedycja Spiridiona Brusina – chorwackiego badacza, który dla celów czysto naukowych złapał pelikana. Badania nad florą i fauną Jeziora Szkoderskiego wznowiono w czasach powojennych, jednak o ich pewnej regularności można mówić dopiero od 70 tat zeszłego wieku.

W roku 1983 ówczesne władze Jugosłowiańskie zadecydowały o utworzeniu Parku Narodowego Jeziora Szkoderskiego. Podczas wojny domowej na Bałkanach Jezioro Szkoderskie, było tak zwaną “zieloną granicą” między pogrążoną w wojnie Jugosławią i sąsiednią Albanią. Wówczas wielu mieszkańców wsi leżących na Jeziorze utrzymywało się z przemytów.

Miłośników literatury i historii zapraszam do przeczytania książki “Dziennik pisany później” autorstwa Andrzeja Stasiuka. Opisuje on w książce bardzo trudną spuściznę tamtych czasów.

Jezioro Szkoderskie – flora i fauna

Na Jeziorze Szkoderskim mieszka prawie połowa wszystkich gatunków ptaków, które żyją w Europie. Co ciekawe, jest to około 300 gatunków ptaków,  takich jak na przykład: kormorany, kaczki, czaple, jaskółki, dzięcioły, głuszce oraz najbardziej pożądane do obserwacji pelikany i wiele innych gatunków ptaków.

Poza pięknymi widokami, Jezioro Szkoderskie kusi swoją przyrodą. Co ciekawe karpie, które żyją w jeziorze ważą nawet 30 – 40 kilogramów!

Jezioro Szkoderskie atrakcje

Jezioro Szkoderskie to nie tylko malownicze jezioro pośród gór. Dookoła jeziora znajdziemy mnóstwo atrakcji nie tylko dla miłośników podglądania ptaków, ale i dla aktywnych podróżników.

Rezerwaty przyrody

Warto wiedzieć, że niektóre części Jeziora Szkoderskiego zostały objęte specjalną ochroną ze względu na olbrzymią wartość przyrodniczą. Na przykład są to: Crni žar (na północnym wschodzie), gdzie jest najwięcej ibisów, czapli i kormoranów małych. Pozostałe dwa rezerwaty to: Pančeva oka oraz Manastirska tapija.

Kąpiel w Jeziorze Szkoderskim

Dość płytkie wody Jeziora Szkoderskiego bardzo szybko się nagrzewają, dlatego też kąpiel latem w jeziorze to duża przyjemność. Możemy skorzystać z kilku wyznaczonych plaż nad brzegiem jeziora lub możemy wykąpać się w jeziorze podczas rejsu łodzią (podczas dłuższych rejsów).

Twierdze i zamki

W Parku Narodowym Jeziora Szkoderskiego przetrwało wiele ruin obronnych. Najbardziej znanym z nich jest Žabljak Crnojevića, który Czarnogórcy utracili podczas walk z Turkami. W rękach ottomańskich pozostawał do XIX wieku.

Z czasów panowania tureckiego pochodzą także ruiny twierdzy Besac w Virpazarze. Możemy z ruin podziwiać piękną panoramę na jezioro i okolicę. Twierdza Lesendro zbudowana została w XVIII wieku, niestety nie możemy jej zwiedzać. Mieszkańcy okolicy twierdzą, że w ruinach Lesendro znajduje się także mnóstwo jadowitych węży.

Na wyspie Tophala odkryto z kolei pozostałość po niewielkiej budowli obronnej. Nieznane są jej dawne losy i przeznaczenie, jednak sądzi się, że była ona zbudowana w celu obrony okolicznych klasztorów.

Natomiast na wyspie Grmožur możemy podziwiać inne ruiny dość małej twierdzy, która podczas Królestwa Czarnogóry i Jugosławii za panowania Josipa Broz Tito pełniła funkcję ostrego więzienia. Co więcej, ze względu także na swoje położenie była nazywana czarnogórskim Alcatraz.

Szlaki piesze

Pracownicy Parku Narodowego Jeziora Szkoderskiego wyznaczyli 4 główne szlaki piesze na terenie obszaru chronionego. Część z tych szlaków prowadzi przez byłe wsie wśród opuszczonych mostów, młynów i kamiennych domów. Istnieje także możliwość wynajęcia przewodnika, jednak nie ma takiego obowiązku.

• Virpazar – Godinje – trudny szlak sześciokilometrowy, około 3 h, po drodze zobaczymy zabytkową cerkiew św. Mikołaja;
• Dolina Rzeki Orahovszticy – szlak średnio-trudny, liczący około 7,5 kilometra, 4,5 h, po drodze pozostałości dawnych wsi;
• Jaskinia Obod -Obodska Pećina- szlak średnio-trudny, liczący około 7,4 kilometra, 3 h. Uwaga! W jaskini bardzo przydatne są latarki;
• Komarno – Poseljani – szlak łatwy, liczący 4,2 kilometra długości, 1,5 h, na szlaku zobaczymy stare mosty i dawne młyny.

Monastery i cerkwie

Nad Jeziorem Szkoderskim spotkać możemy w całkiem dobrym stanie wiele zabytkowych cerkwi oraz monasterów. W okolicach Virpazaru możemy spostrzec Monastyr Orahovo -Манастир Орахово. Według miejscowej legendy założył go sam Stefan Nemania. Współczesne zabudowania pochodzą z XVII wieku.

Kolejnym ciekawym klasztorem był dawny Monastyr Vranjina – Манастир Врањина, który czasy swej świetności przeżywał podczas panowania Stefana IV Duszana. Niestety po podbiciu tych ziem przez Turków Monastyr Vranjina podupadł i został zniszczony w XIX wieku.

W dużo lepszym wyglądzie zachował się Monastyr Kom, który znajduje się na małej wysepce w okolicy Žabljak. Monastyr Kom to średniowieczny klasztor, który działał aktywnie do XVIII wieku. W 1831 roku przyjechał do monastyru Piotr II Petrowić-Niegosz. Przez następne lata klasztor opuszczono i niestety niszczał. Dopiero w wieku XX zostały przeprowadzone prace rekonstrukcyjne, które odsłoniły piękne średniowieczne freski.

Ważną rolę w historii Czarnogóry odegrały także klasztory: Beška oraz Starčevo, gdzie stworzony został zbiór średniowiecznych rękopisów nazwanych: Gorički zbornik. Rękopisy te były świadectwem wysoce rozwiniętego życia duchownego tamtejszych mnichów. Niektóre fragmenty rękopisu wyszły spod pióra Jeleny Balšić – serbskiej księżniczki, która została pochowana w monsterze Beška. Jelena Balšić była serbską księżniczką, która niezwykle dbała o rozwój serbskiej kultury na przełomie XIV oraz XV wieku, fundując klasztory, cerkwie oraz sprzeciwiając się dominacji weneckiej.

Kolejna interesująca cerkiew mieści się na wyspie Moračnik. Warto wiedzieć, że do położonych na wysepkach  klasztorów i cerkwi możemy  się dostać podczas wycieczek organizowanych z Virpazaru oraz Rijeki Crnojevićkiej.

Jezioro Szkoderskie – dojazd, rejsy, ceny

Nad Jezioro Szkoderskie możemy dojechać z Podgoricy oraz z miejscowości leżących na wybrzeżu Adriatyku. Jednak moim zdaniem najlepszym punktem na rozpoczęcie jest miejscowość Virpazar. To właśnie tutaj rozpoczynają się szlaki piesze i tutaj także mieści się większość biur organizujących różne wycieczki i rejsy po jeziorze. Do Virpazar możemy dojechać pociągiem z Podgoricy lub z Bar i autobusami z większych miejscowości.

Podczas podróży autem nad Jezioro Szkoderskie od strony Adriatyku lub podczas powrotu, do wyboru są 2 trasy: stara kręta droga: Petrovac – Virpazar – około 27 km oraz nowy tunel Sozina: Zgrade- Virpazar około 15 km. Przejazd tunelem Sozina kosztuje 2,50 € w przypadku aut osobowych i 5 € za busy.

Rejsy stateczkami po czarnogórskiej stronie Jeziora Szkoderskiego podzielone są na część zachodnią oraz wschodnią. Na zachodnią część jeziora pływa się najczęściej na krótsze wyprawy, trwające od 1 do 2 godzin, natomiast na wschód pływa się na znacznie dłużej. Co ciekawe, część wschodnia jeziora uznawana jest za dziką, na której często można spotkać słynne pelikany kędzierzawe, natomiast rejs po zachodniej stronie to nieco mniej monotonne krajobrazy.

Warto wiedzieć, że naganiacze sprzedający rejsy po Jeziorze Szkoderskim znajdą nas głównie przy parkingach w Virpazarze i w pobliskiej miejscowości Vranjina, przy Restoran Jezero. W rejsy po jeziorze możemy także się udać  z Lipovika koło Rijeki Crnojevićkiej i z Plavnicy. Zawsze warto się targować, jednak ceny raczej są stałe. Średnia cena za 1h rejsu kilkuosobową łódką około 8 wynosi – 40€.

Ważne! Do ceny doliczany jest także bilet wstępu do parku w wysokości około 4 € za osobę. Przed rejsem zawsze warto dokładnie ustalić ile trwa i kosztuje wycieczka u sternika statku.

Informacja turystyczna Parku Narodowego Jeziora Szkoderskiego znajduje się w Virpazarze, Vraniji oraz w miejscowości Podhum. Jednak godziny ich otwarcia należy traktować elastycznie jak to u wszystkich Południowców. Polako..polako..

Na zakończenie polecam zajrzeć na stronę czarnogórskich parków narodowych.